Spis treści

 

 


Informacje ogólne

Zmiany zwyrodnieniowe w stawie barkowo-obojczykowym to schorzenie, które występuje w miejscu połączenia obojczyka z łopatką. Przyczyna schorzenia jest nieznana. Niektórzy przyjmują, że zmiany zwyrodnieniowe w obrębie stawu barkowo-obojczykowego mogą się rozwijać w wyniku niestabilności stawu, np. w wyniku urazu i podwichnięcia obojczyka w stawie barkowo-obojczykowym. Jednak jest to nieudokumentowana hipoteza.

 

 

Udowodniono, że występuje zależność pomiędzy wystąpieniem u pacjentów zmian zwyrodnieniowych w stawie barkowo-obojczykowym a typem wzajemnego ułożenia elementów tworzących staw. Jeśli szczelina stawu jest ustawiona prostopadle do podłoża to szanse na wystąpienie zmian zwyrodnieniowych w stawie barkowo-obojczykowym są mniejsze. U pacjentów, u których obojczyk przykrywa wyrostek barkowy dachówkowato, występuje większe ryzyko wystąpienia zmian zwyrodnieniowych w stawie barkowo-obojczykowym.

 

Zmiany zwyrodnieniowe w stawie barkowo-obojczykowym

 

Często zmiany zwyrodnieniowe współistnieją z innymi patologiami barku, np.: konfliktem podbarkowym, uszkodzeniem stożka rotatorów, zmianami zwyrodnieniowymi w stawie ramiennym. Choroba ta często występuje u osób trenujących sporty, w których intensywnie wykonuje się ciosy rękami, np. bokserzy.

 


Objawy

  • dolegliwości bólowe w miejscu połączenia obojczyka z łopatką. Ból nasila się w nocy, w szczególności wtedy, gdy chory próbuje spać na boku, po stronie chorego barku oraz po intensywnym ruchu przy użyciu chorego barku
  • występowanie osteofitów (nadmiarów kostnych) w obrębie stawu. Są one wyczuwalne – pacjenci często skarżą się, że na obojczyku pojawiło się bolesne zgrubienie

Choroba jest przewlekła z okresowymi  zaostrzeniami.

 


Diagnostyka

  • badanie kliniczne przez lekarza ortopedę
  • rentgen stawu ramiennego

Zmiany zwyrodnieniowe w stawie barkowo-obojczykowym leczy się zachowawczo lub operacyjne. Zawsze zaczyna się od leczenia zachowawczego.

 


Leczenie zachowawcze

  • wyłączenie treningów (u osób młodych, trenujących sport)
  • przy bardzo dużych dolegliwościach bólowych – unieruchomienie ręki w temblaku
  • zastosowanie leków przeciwzapalnych (powodują wygaszenie stanu zapalnego)
  • stosowanie maści przeciwzapalnych
  • chłodzenie
  • fizykoterapia: jonoforeza i krioterapia z azotem
  • iniekcje sterydowe (podanie w zastrzyku sterydu do stawu). Z reguły pierwszorazowe podanie daje bardzo dobre efekty: uwalnia pacjenta od bólu, w niektórych przypadkach może spowodować ustąpienie choroby na stałe. Czasem schorzenie nawraca kilku latach, wtedy można powtórzyć iniekcję sterydową.

 


Leczenie operacyjne

Jeśli leczenie zachowawcze okaże się nieskuteczne stosuje się leczenie operacyjne, które może być wykonane w dwojaki sposób: artroskopowo i na otwarto. Preferowane jest leczenie artroskopowe, gdyż stanowi ono znacznie mniejsze obciążenie dla pacjenta (krótsza operacja, mniejsza rana). Dodatkowo w trakcie artroskopii możliwe jest wykonanie diagnostyki całego stawu oraz  kaletki podbarkowej.  W razie potrzeby możliwe jest wykonania napraw  innych nieprawidłowości w obrębie stawu. Operacja na otwarto nie daje możliwości wykonania tej diagnostyki oraz napraw innych uszkodzeń  w obrębie stawu.

 

Zmiany zwyrodnieniowe w stawie barkowo-obojczykowym - leczenie operacyjne

 

Leczenie operacyjne polega na wycięciu barkowego końca obojczyka. Na ogół przy leczeniu artroskopowym wykonuje się akromioplastykę (wyrównanie wyrostka barkowego łopatki o kształcie haczykowatym). Dodatkowo usuwa się kaletkę podbarkową.

Orientacyjny czas zabiegu: 1h

Typ znieczulenia: ogólne dotchawicze

Pobyt w szpitalu: Pacjent przychodzi do szpitala w dniu zabiegu. Wszystkie badania oraz konsultacja anestezjologiczna wykonywane są wcześniej. Następnego dnia po operacji, jeśli nie ma żadnych powikłań, usuwany jest dren, pacjent dostaje instruktaż rehabilitacji i jest wypisywany do domu.

 


Postępowanie pooperacyjne

 

Pierwszy tydzień po operacji

Pierwsza kontrola poszpitalna, zdjęcie szwów po 7 dniach. Na wizycie pacjent dostaje skierowanie na rehabilitację.

Przez pierwszy tydzień po operacji pacjent przyjmuje leki przeciwbólowe. Zazwyczaj nie ma konieczności podawania leków przeciwkrzepliwych ani antybiotyku. Operowany bark powinien być chłodzony co 2-3 h przez 10-15 min, dzięki czemu zmniejszony będzie obrzęk i dolegliwości bólowe. Operowana kończyna powinna być unieruchomiona przez cały czas w ortezie ramiennej.

Pierwszego dnia po operacji bark może być mocno spuchnięty. Opuchlizna zmniejsza się zazwyczaj w ciągu 48h.

 

Drugi – czwarty tydzień po operacji

Operowana kończyna powinna być unieruchomiona do momentu ustąpienia dolegliwości bólowych.

 

Rehabilitacja w 2-4 tygodniu:

  • 2-3 razy w tygodniu
  • Kinezoterapia: Stosuje się ćwiczenia oparte na ruchach biernych.  Stosuje się też ćwiczenia mobilizujące łopatkę, a także czynne ćwiczenia łokcia, nadgarstka oraz palców, aby nie doprowadzić do przykurczy, które mogą być następstwem unieruchomienia.
  • Fizykoterapia: zabiegi elektrostymulacji stożka rotatorów i mięśnia naramiennego, pole magnetyczne, krioterapia z azotem.

Kontrola lekarska w szóstym tygodniu od operacji. Większość pacjentów jeśli była wykonywana tylko resekcja dystalnego końca obojczyka odzyskuje pełną sprawność  barku i nie wymaga dalszej rehabilitacji.

 

Autor: Rafał Mikusek – ortopeda traumatolog