Spis treści

 


Informacje ogólne

Niestabilność bicepsa występuje wtedy, gdy biceps na swoim przebiegu śródstawowym przesuwa się w nieprawidłowe miejsce i uszkadza troczki (strukturę stabilizująca biceps na jego przebiegu śródstawowym), a następnie ścięgno mięśnia podłopatkowego lub nadgrzebieniowego.

 

 

Niestabilność bicepsa; uszkodzenie częściowe ścięgna mięśnia podłopatkowego Niestabilność bicepsa

 


Objawy

Niestabilność bicepsa cechuje sie niezbyt charakterystycznymi objawami bólowymi, podobnymi do zapalenia bicepsa – czyli ból z przodu ramienia. Ból może się nasilać, gdy dodatkowo dojdzie do zapalenia bicepsa. W związku z tym, że biceps z jednej strony przyczepia się na panewce stawu ramiennego a z drugiej do przedramienia, ból może pojawić się również przy ruchach przedramieniem (np. przy naciskaniu na klamkę, zmiana biegów w samochodzie). Charakterystyczny jest objaw przeskakiwania w stawie ramiennym.

 


Diagnostyka

  • wywiad lekarski
  • badanie kliniczne przez lekarza ortopedę – charakterystyczny jest objaw przeskakiwania w stawie ramiennym
  • rentgen (wykonywany celem wykluczenia innych schorzeń)
  • usg – jest badaniem umożliwiającym uwidocznienie zwichania się bicepsa podczas ruchów ramienia
  • rezonans magnetyczny

 


Leczenie

Niestabilność bicepsa leczy się wyłącznie operacyjnie – metodą artroskopową. Jeżeli uszkodzonych jest powyżej 50% bicepsa wykonuje się zabieg tenotomii lub tenodezy.

 


Tenotomia

Zabieg tenotomii polega na odcięciu przyczepu nadpanewkowego ścięgna głowy długiej bicepsa, odcięty biceps zsuwa się poniżej lini stawu ramiennego do rowka międzyguzkowego i skleja z pozostałymi tkankami, podejmując swoją funkcję. Ponieważ ścięgno drugiej głowy mięśnia dwugłowego jest nieuszkodzone ubytek siły mięśniowej po tym zabiegu to około 20%. Ten zabieg wykonuje się u osób starszych, które nie potrzebują już tak dużej siły mięśniowej w ręku, czyli u kobiet powyżej 45 roku życia i u mężczyzn powyżej 65 roku życia. U bardzo szczupłych kobiet, które przywiązują dużą wagę do swojego wyglądu, czasem zamiast zabiegu tenotomii wykonuje się tenodezę. Związane jest to z tym, że u osób szczupłych po tenotomii może wystąpić niepożądany efekt kosmetyczny w postaci widocznej deformacji (widocznie uwypukli się biceps). Zabieg tenodezy wiąże się ze znacznie krótszą rehabilitacją w porównaniu do zabiegu tenodezy.

 

Orientacyjny czas zabiegu: 1h

Typ znieczulenia: ogólne dotchawicze

Pobyt w szpitalu: Pacjent przychodzi do szpitala w dniu zabiegu. Wszystkie badania oraz konsultacja anestezjologiczna wykonywane są wcześniej. Następnego dnia po operacji, jeśli nie ma żadnych powikłań, usuwany jest dren, pacjent dostaje instruktaż rehabilitacji i jest wypisywany do domu.

 


Postępowanie pooperacyjne

 

Pierwszy tydzień po operacji

Pierwsza kontrola poszpitalna, zdjęcie szwów po 7 dniach. Na wizycie pacjent dostaje skierowanie na rehabilitację.

Przez pierwszy tydzień po operacji pacjent przyjmuje leki przeciwbólowe. Zazwyczaj nie ma konieczności podawania leków przeciwkrzepliwych ani antybiotyku. Operowany bark powinien być chłodzony co 2-3 h przez 10-15 min, dzięki czemu zmniejszony będzie obrzęk i dolegliwości bólowe. Operowana kończyna powinna być unieruchomiona przez cały czas w ortezie ramiennej.

Pierwszego dnia po operacji bark może być mocno spuchnięty. Opuchlizna zmniejsza się zazwyczaj w ciągu 48h.

 

Drugi – szósty tydzień po operacji

Operowana kończyna powinna być unieruchomiona do momentu ustąpienia dolegliwości bólowych.

 

Rehabilitacja w 2-6 tygodniu:

  • 2-3 razy w tygodniu
  • Kinezoterapia: stosuje się ćwiczenia oparte na ruchach czynnych i biernych. Stosuje się też ćwiczenia mobilizujące łopatkę, a także czynne ćwiczenia łokcia, nadgarstka oraz palców, aby nie doprowadzić do przykurczy, które mogą być następstwem unieruchomienia.
  • Fizykoterapia: zabiegi elektrostymulacji stożka rotatorów i mięśnia naramiennego, pole magnetyczne, krioterapia z azotem.

Kontrola lekarska w szóstym tygodniu od operacji. Większość pacjentów jeśli była wykonywana tylko tenotomia bicepsa odzyskuje pełną sprawność barku i nie wymaga dalszej rehabilitacji.

 


Tenodeza

Zabieg tenodezy polega na odcięciu i przeniesieniu przyczepu bicepsa poniżej linii stawu ramiennego, czyli do guzka międzypanewkowego. Ten zabieg wykonuje się u kobiet poniżej 45 roku życia i u mężczyzn poniżej 65 roku życia, czyli u osób młodych, aktywnych lub wykonujących pracę fizyczną.

 

Niestabilność bicepsa - tenodeza

 

 

Orientacyjny czas zabiegu: 2h

Typ znieczulenia: ogólne dotchawicze

Pobyt w szpitalu: Pacjent przychodzi do szpitala w dniu zabiegu. Wszystkie badania oraz konsultacja anestezjologiczna wykonywane są wcześniej. Następnego dnia po operacji, jeśli nie ma żadnych powikłań, usuwany jest dren, pacjent dostaje instruktaż rehabilitacji i jest wypisywany do domu.

 


Postępowanie pooperacyjne

 

Pierwszy tydzień po operacji

Pierwsza kontrola poszpitalna, zdjęcie szwów po 7 dniach. Na wizycie pacjent dostaje skierowanie na rehabilitację.

Przez pierwszy tydzień po operacji pacjent przyjmuje leki przeciwbólowe. Zazwyczaj nie ma konieczności podawania leków przeciwkrzepliwych ani antybiotyku. Operowany bark powinien być chłodzony co 2-3 h przez 10-15 min, dzięki czemu zmniejszony będzie obrzęk i dolegliwości bólowe. Operowana kończyna powinna być unieruchomiona przez cały czas w ortezie ramiennej.

Pierwszego dnia po operacji bark może być mocno spuchnięty. Opuchlizna zmniejsza się zazwyczaj w ciągu 48h.

 

Drugi – czwarty tydzień po operacji

Operowana kończyna powinna być unieruchomiona w ortezie ramiennej, zdejmowanej tylko na czas rehabilitacji.

 

Rehabilitacja w 2-4 tygodniu:

  • 2-3 razy w tygodniu
  • Kinezoterapia: stosuje się ćwiczenia oparte na ruchach biernych. Nie wolno wykonywać ruchów czynnych w stawie ramiennym jak również stawem łokciowym. Stosuje się też ćwiczenia mobilizujące łopatkę, a także czynne ćwiczenia nadgarstka oraz palców, aby nie doprowadzić do przykurczy, które mogą być następstwem unieruchomienia.
  • Fizykoterapia: zabiegi elektrostymulacji stożka rotatorów i mięśnia naramiennego, pole magnetyczne, krioterapia z azotem.

 

Czwarty – ósmy tydzień po operacji

Kontrola lekarska czwartym tygodniu od operacji. Lekarz ocenia stopień zaniku mięśniowego i zakres ruchu w stawie ramiennym oraz zleca kolejną rehabilitację. Zdejmowana jest orteza.

 

Rehabilitacja w 4-8 tygodniu

Orteza jest zdjęta. Po 6 tygodniach większość pacjentów jest w stanie jeździć samochodem i pracować przy komputerze.

 

Ćwiczenia wykonywane samodzielnie przez pacjenta:

Pacjent powinien samodzielnie ćwiczyć 2-3 razy dziennie. Powinien wykonywać ćwiczenia mobilizujące łopatkę, ćwiczenia czynne i bierne ćwiczące zakres ruchu stawu ramiennego, ćwiczenia wzmacniające mięsień naramienny i mięśnie stożka rotatorów.

 

Rehabilitacja z fizjoterapeutą:

  • 2-3 razy w tygodniu
  • Kinezoterapia: mobilizacja stawu ramiennego, łopatki, ćwiczenia czynne i bierne zakresu ruchu, ćwiczenia wzmacniające mięsień naramienny i mięśnie stożka rotatorów.
  • Fizykoterapia: krioterapia z azotem, pole magnetyczne

 

Ósmy – dwunasty tydzień po operacji

W tym okresie większość pacjentów nie wymaga rehabilitacji z fizjoterapeutą, odzyskuje 90% zakresu ruchu w stawie ramiennym. Pełną sprawność i ruchomość barku pacjenci ci odzyskują po kolejnych 3 miesiącach, ćwicząc samodzielnie w domu. Powrót do sportu oraz wykonywania ruchów podobnych do rzutu piłką bejsbolową jest możliwy po 6 miesiącach od operacji.

 

Autor: Rafał Mikusek – ortopeda traumatolog