Spis treści

 


Informacje ogólne

SLAP – uszkodzenie przednio-górnego obrąbka.

Obrąbek to pasmo łączno-tkankowe, które otacza całą głowę kości ramiennej i stanowi dodatkowe wypełnienie stawu ramiennego, pomagając w jego stabilizacji.

Patologie SLAP to oderwanie górnej lub przednio-górnej części obrąbka.

 

uszkodzenie typu SLAP

 

 

 


Przyczyny uszkodzenia 

  • uraz

W momencie urazu dochodzi do napięcia ścięgna bicepsa, głowa kości ramiennej przesuwa się do góry, biceps pociąga za obrąbek i powoduje jego oderwanie.

Uszkodzenie w wyniku urazu występuje najczęściej w następujących sytuacjach:

⇒ bardzo silnego pociągnięcia za ramię, np. w sytuacji, gdy ktoś spadając z wysokości i, łapiąc się czegoś, zawiśnie na ręce lub np. w trakcie jazdy autobusem, w trakcie ostrego hamowania pojazdu, pasażer, próbując łapać równowagę, łapie gwałtownie za górny drążek. Do tego typu urazu może też dojść u osób podnoszących w nieprawidłowy sposób ciężary na siłowni lub u przykręcających coś u góry.

⇒ podparcia się ramieniem, np. w trakcie upadku

⇒ w zwichnięciach stawu ramiennego

 

  • degeneracyjne

Jest to choroba charakterystyczna dla sportowców uprawiających sporty oparte na ruchach miotających, wykonywanych ponad głową (bejsbol, rzut oszczepem, dyskiem, kulą, koszykówka, siatkówka, tenis, itp.) lub u osób wykonujących jednostajne ruchy ponad głową, np. malarzy pokojowych. U takich osób nie dochodzi do zerwania obrąbka, jak w przypadku urazowego SLAP, lecz do postrzępienia włókien obrąbka. Dodatkowo występuje przykurcz tylnej torebki stawowej oraz duże rozciągnięcie przedniej torebki stawowej . Taka sytuacja przy bardzo silnym ruchu, takim jak np. w siatkówce próba uderzenia piłki do ścięcia i nie trafienia w piłkę, kończy się silnym pociągnięciem przykurczonej torebki stawu i zerwaniem obrąbka.

 


Objawy

  • nieokreślone dolegliwości bólowe, nasilające się przy ruchu zamachnięcia ręką lub przy ruchach wykonywanych ponad głową
  • okresowo może dochodzić do zaostrzenia choroby, w czasie którego ból bardzo nasila się i dochodzi do zapalenia torebki stawowej

 


Diagnostyka

  • badanie kliniczne przez lekarza ortopedę
  • rezonans magnetyczny z kontrastem podawanym dostawowo (artrografia) lub bez kontrastu. Bardziej precyzyjne jest badanie rezonansu magnetycznego z kontrastem.
  • jeżeli zachodzi podejrzenie przemieszczania się bicepsa podczas ruchu ramieniem, czyli jego niestabilności, wykonuje się badanie USG pomagające stwierdzić  tę niestabilność
  • rentgen (w celu wykluczenia innych schorzeń)

 


Leczenie

Wybór metody leczenia zależy od stopnia uszkodzenia obrąbka.

Wyróżnia się 4 stopnie uszkodzenia:

  •  I stopień – uszkodzenie degeneracyjne, które nie powoduje niestabilności bicepsa. Można je leczyć zachowawczo przy pomocy rehabilitacji. W ramach rehabilitacji zaleca się fizykoterapię, która ma zmniejszyć dolegliwości bólowe (krioterapia, jonoforeza i pole magnetyczne) oraz ćwiczenia, mające na celu rozciągnięcie tylnej torebki stawowej.
  • II, III, i IV stopień – leczy się operacyjnie

Rodzaj wykonywanej operacji uzależniony jest od wieku pacjenta.

U kobiet powyżej 40-45 roku życia i u mężczyzn powyżej 60 roku życia, niepracujących fizycznie, można wykonać tenotomię (odcięcie bicepsa). Okres rehabilitacji jest znacznie krótszy niż przy operacji artroskopowego przyszycia obrąbka.

Operację artroskopowego przyszycia obrąbka wykonuje się u większości mężczyzn i u kobiet poniżej 40-45 roku życia. W trakcie zabiegu chirurg odświeżaOdświeżanie polega na wyindukowaniu krwawienia („skaleczenia”) kości lub ścięgna. Krew inicjuje procesy naprawcze, krwawiąca tkanka ma lepszy potencjał do gojenia (każdy proces gojenia zaczyna się od krwawienia) obrąbek i brzeg kostny panewki, a następnie, przy użyciu małych kotwic, przyszywa obrąbek do panewki stawu. Jeżeli zachodzi taka konieczność, chirurg dokonuje również innych napraw śródstawowych.

 

 

Orientacyjny czas zabiegu: 2h

Typ znieczulenia: ogólne dotchawicze

Pobyt w szpitalu: Pacjent przychodzi do szpitala w dniu zabiegu. Wszystkie badania oraz konsultacja anestezjologiczna wykonywane są wcześniej. Następnego dnia po operacji, jeśli nie ma żadnych powikłań, usuwany jest dren, pacjent dostaje instruktaż rehabilitacji i jest wypisywany do domu.

 

 


Postępowanie pooperacyjne

 

Pierwszy tydzień po operacji

Pierwsza kontrola poszpitalna, zdjęcie szwów po 7 dniach. Na wizycie pacjent dostaje skierowanie na rehabilitację.

Przez pierwszy tydzień po operacji pacjent przyjmuje leki przeciwbólowe. Zazwyczaj nie ma konieczności podawania leków przeciwkrzepliwych ani antybiotyku. Operowany bark powinien być chłodzony co 2-3 h przez 10-15 min, dzięki czemu zmniejszony będzie obrzęk i dolegliwości bólowe. Operowana kończyna powinna być unieruchomiona przez cały czas w ortezie ramiennej.

Pierwszego dnia po operacji bark może być mocno spuchnięty. Opuchlizna zmniejsza się zazwyczaj w ciągu 48h.

 

Drugi – czwarty tydzień po operacji

Operowana kończyna powinna być unieruchomiona w ortezie ramiennej, zdejmowanej tylko na czas rehabilitacji.

 

Rehabilitacja w 2-4 tygodniu:

  • 2-3 razy w tygodniu
  • Kinezoterapia: Stosuje się ćwiczenia oparte na ruchach biernych. Nie wolno wykonywać ruchów czynnych w stawie ramiennym jak również stawem łokciowym. Stosuje się też ćwiczenia mobilizujące łopatkę, a także czynne ćwiczenia nadgarstka oraz palców, aby nie doprowadzić do przykurczy, które mogą być następstwem unieruchomienia.
  • Fizykoterapia: zabiegi elektrostymulacji stożka rotatorów i mięśnia naramiennego, pole magnetyczne, krioterapia z azotem.

 

Czwarty – ósmy tydzień po operacji

Kontrola lekarska czwartym  tygodniu od operacji. Lekarz ocenia stopień zaniku mięśniowego i  zakres ruchu w stawie ramiennym oraz zleca kolejną rehabilitację. Zdejmowana jest orteza.

 

Rehabilitacja w 4-8 tygodniu

Orteza jest zdjęta. Po 6 tygodniach większość pacjentów jest w stanie jeździć samochodem i pracować przy komputerze.

 

Ćwiczenia wykonywane samodzielnie przez pacjenta:

Pacjent powinien samodzielnie ćwiczyć 2-3 razy dziennie. Powinien wykonywać  ćwiczenia mobilizujące łopatkę, ćwiczenia czynne i bierne ćwiczące zakres ruchu stawu ramiennego, ćwiczenia wzmacniające mięsień naramienny i mięśnie stożka rotatorów.

 

Rehabilitacja z fizjoterapeutą:

  • 2-3 razy w tygodniu
  • Kinezoterapia: mobilizacja stawu ramiennego, łopatki, ćwiczenia czynne i bierne zakresu ruchu, ćwiczenia wzmacniające mięsień naramienny i mięśnie stożka rotatorów.
  • Fizykoterapia: krioterapia z azotem, pole magnetyczne

 

Ósmy – dwunasty tydzień po operacji

W tym okresie większość pacjentów nie wymaga rehabilitacji z fizjoterapeutą, odzyskuje 90% zakresu ruchu w stawie ramiennym. Pełną sprawność i ruchomość barku pacjenci odzyskują po kolejnych 3 miesiącach, ćwicząc samodzielnie w domu. Powrót do sportu oraz wykonywania ruchów podobnych do rzutu piłką bejsbolową jest możliwy po 6 miesiącach od operacji.

 

Autor: Rafał Mikusek – ortopeda traumatolog