ortopediainfo.pl
Portal ortopedyczny dla pacjentów.
Obserwuj moje media społecznościowe
Zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego to choroba, która polega na uszkodzeniu dużego obszaru chrząstki stawowej i w efekcie prowadzi do zniszczenia stawu. Jest wywoływana najczęściej przez kilka czynników. Biorąc pod uwagę przyczyny powstawania można wyróżnić 2 typy zmian zwyrodnieniowych:
Są to najczęściej występujące zmiany zwyrodnieniowe w stawie kolanowym. Przyczyna ich występowania nie jest znana. Do tej pory nie udało się ustalić dlaczego pojawiają się u niektórych ludzi, a u innych nie.
Przyczyną powstania zmian zwyrodnieniowych wtórnych mogą być np. uraz, niestabilności, nieprawidłowości rozwojowe w budowie stawu (np. przy dysplazji stawu kolanowego, występowanie chorób metabolicznych, np. cukrzyca, dna moczanowa).
Często zmiany zwyrodnieniowe zaczynają się od chonodromalacji, czyli miejscowego uszkodzenia chrząstki stawowej. Chondromalacja z reguły prowadzi do zmian zwyrodnieniowych w stawie kolanowym. W chonodromalacji, w odróżnieniu od zmian zwyrodnieniowych, uszkodzenia chrząstki mają charakter ogniskowy, czyli powstają w określonym miejscu w stawie kolanowym. Zmiany zwyrodnieniowe z reguły obejmują większy obszar uszkodzenia chrząstki niż przy chonodromalacji. Poza tym zmiany zwyrodnieniowe prowadzą do powolnego uszkodzenia aparatu więzadłowego, jego niestabilności oraz destrukcji. W ich wyniku dochodzi do przebudowy tkanki kostnej, czego przykładem może być charakterystyczny obraz szpotawych kolan u starszych osób.
Chrząstka to tkanka łączna zbudowana z komórek chrzęstnych (chondrocytów), produkujących macierz (składającą się z kwasu hialuronowego i proteoglikanów). W skład chrząstki wchodzą też włókna kolagenowe i elastyczne. Pomiędzy proteoglikanami znajdują się komórki wody. Cząsteczki wody mogą się przesuwać, dzięki czemu chrząstka jest elastyczna i odporna na zgniatanie. Obecność cząsteczek wody powoduje też, że chrząstka jest gładka, co zapewnia łatwy ślizg.
W stawie kolanowym chrząstka szklista pokrywa wszystkie powierzchnie kostne, czyli kłykcie kości udowej, kości piszczelowej oraz rzepkę. Jej główną funkcją jest rola podporowa oraz zapewnienie prawidłowego ruchu w stawie. Chrząstka, aby zapewnić prawidłowy ślizg w stawie kolanowym, musi być gładka oraz wytrzymała na ścieranie i zgniatanie.
Chrząstka nie jest unaczyniona, przez co znacznie gorzej się regeneruje, ponieważ składniki odżywcze zwykle dostarczane są przez krew. Odżywianie chrząstki zachodzi poprzez płyn stawowy i jest wspomagane poprzez ruch w stawie. Przy ruchu zachodzi „pompowanie” płynu stawowego do chrząstki, dzięki czemu dostarczane są substancje odżywcze, które są potrzebne chondrocytom, aby wytworzyć macierz. Jeżeli nie ma ruchu i staw jest nieużywany lub używany niewystarczająco, chrząstka jest znacznie gorzej odżywiona i może dochodzić do jej degeneracji.
Chrząstka sama w sobie nie boli, ponieważ nie jest unerwiona. Dobrze unerwiona jest warstwa podchrzęstna, która leży pod chrząstką. Dlatego też uszkodzeniom chrząstki może towarzyszyć bardzo duży ból, który jest wynikiem podrażnienia warstwy podchrzęstnej.
Istnieją trzy czynniki przyspieszające rozwój choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego:
Czynnikami, które mogą wspomóc spowolnienie zmian zwyrodnieniowych jest odpowiednia masa ciała i aktywność fizyczna. Nieprawdziwa jest teoria, że aktywność sportowa przyspiesza rozwój zmian zwyrodnieniowych. Jedyną aktywnością fizyczną, która może przyspieszać degenerację stawu kolanowego jest bardzo intensywne, zawodowe uprawianie sportu, polegające na wielogodzinnych, codziennych treningach. Przy rekreacyjnym uprawianiu sportu aktywność fizyczna nie tylko nie przyspiesza tych zmian, a wręcz przeciwnie – zapobiega ich nasilaniu się oraz zmniejsza dolegliwości bólowe. Przeprowadzono badanie nad wpływem aktywności sportowej na rozwój zmian zwyrodnieniowych. W badaniu wzięły udział dwie grupy siedemdziesięciolatków o takim samym stopniu zaawansowania zmian zwyrodnieniowych. Jedna grupa prowadziła typowy styl życia. W drugiej grupie wdrożono program aktywności sportowej dostosowany do wieku. Ułożono go tak, aby nie powodować nasilenia dolegliwości bólowych. Okazało się, że osoby z grupy uprawiającej sport miały o 70% mniejsze dolegliwości bólowe w porównaniu z osobami z grupy nieuprawiającej sportu.
U osób ze zmianami zwyrodnieniowymi w stawie kolanowym najlepsze rodzaje sportu, to te, które wykonuje się w odciążeniu, czyli bez obciążania własną masą ciała. Są to np. jazda na rowerze czy pływanie. Aktywność fizyczna korzystnie wpływa na stawy, ponieważ ruch poprawia ich ukrwienie, dzięki czemu więcej składników odżywczych dociera do chrząstki. Dodatkowo polepsza się ruchomość w stawie i wzmacnia siła mięśniowa. Regularna aktywność fizyczna korzystnie wpływa również na stabilizację. Regularną aktywność fizyczną warto utrzymywać jak najdłużej.
Chondromalacja to uszkodzenie polegające na rozmiękaniu chrząstki na małej, określonej powierzchni. Najczęściej stanowi początkowy etap zmian zwyrodnieniowych w stawie kolanowym. Chondromalacja może rozwijać się w różnych częściach kolana. U kobiet najczęściej występuje w okolicach stawu rzepkowo-udowego lub przedziału przyśrodkowego (po wewnętrznej stronie kolana). U mężczyzn chonodromalacja najczęściej rozwija się w przedziale przyśrodkowym.
Chondromalacja może mieć pochodzenie idiopatyczne (bez wyraźnej przyczyny) lub być spowodowana konkretnym czynnikiem, np.:
Do określenia stopnia uszkodzenia chrząstki stosuje się skalę Outerbridge’a:
W celu określenia stopnia uszkodzenia wg. Outerbridge’a niezbędne jest wykonanie artroskopii. Nie jest możliwe stwierdzenie stopnia uszkodzenia bez obejrzenia stawu kolanowego od wewnątrz przy pomocy artroskopu.
Leczenie chonodromalacji zależy od tego co jest jej przyczyną i polega na wyeliminowaniu tej przyczyny. Jeśli chonodromalacja jest spowodowana konkretnym czynnikiem mechanicznym np. uszkodzeniem więzadła krzyżowego, leczenie będzie polegało na wykonaniu operacji rekonstrukcji więzadła krzyżowego.
Kliknij na konkretną przyczynę chonodromalacji, aby dowiedzieć się więcej na temat jej leczenia:
Niestabilność po uszkodzeniu więzadła krzyżowego
Jałowa martwica chrzęstno-kostna
Jeśli chonodromalacja nie jest spowodowana czynnikiem mechanicznym, tylko ma charakter idiopatyczny (czyli nie można stwierdzić co jest jej przyczyną), to leczenie zależy od stopnia chonodromalacji wg. skali Outerbridge’a.
Przy stopniu I i II stosuje się leczenie zachowawcze:
Na początku, przy dużych dolegliwościach bólowych, stosuje się: krioterapię i jonoforezę. W późniejszym etapie dodaje się: pole magnetyczne, solux, laser i ultradźwięki.
Przy stopniu I i II nie stosuje się leczenia operacyjnego, ponieważ nie przynosi ono dobrych rezultatów i jest niepotrzebnym obciążeniem dla pacjenta.
Leczenie operacyjne stosuje się przy stopniu III i IV. Zmiany mają wtedy charakter ogniskowy, czyli nie obejmują rozległego obszaru chrząstki, tylko ograniczają się do konkretnej powierzchni. W leczeniu operacyjnym najlepsze wyniki uzyskuje się u osób w wieku biologicznym do 40 lat, z niezbyt dużymi zmianami w chrząstce, najlepiej do 2 cm. Wiek biologiczny niekoniecznie musi równać się wiekowi metrykalnemu. Osoby w dobrej formie mogą mieć wiek biologiczny niższy od wieku metrykalnego. U osób powyżej 50 roku z dużymi zmianami stosuje się metody opisane dalej w leczeniu chirurgicznym choroby zwyrodnieniowej.
Decyzja czy chorobę zwyrodnieniową stawu kolanowego należy leczyć zachowawczo czy operacyjnie zależy od kilku czynników. Leczenie zachowawcze jest bezpieczniejsze dla pacjenta, gdyż nie niesie za sobą ryzyka jakie jest związane z ingerencją chirurgiczną. Jednym z wyznaczników czy leczenie zachowawcze będzie wystarczające jest poziom bólu odczuwanego przez pacjenta. Do oszacowania poziomu bólu stosuje się specjalnie przygotowaną wizualną skalę bólu VAS (ang. Visual Analog Scale). Skala ma formę linijki z odpowiednimi oznaczeniami określającymi natężenie bólu. Pacjent określa ból w skali od 0 do 10, gdzie 0 oznacza brak bólu, a 10 niezwykle silny ból.
Leczenie zachowawcze stosuje się przy oznaczeniu bólu na poziomie 3-4. Leczenie zachowawcze stosuje się tak długo jak przynosi efekty w postaci redukcji bólu.
Ból określany powyżej 6-8, występujący jednocześnie z bólami nocnymi, nieustępujący po leczeniu zachowawczym, jest wskazaniem do leczenia operacyjnego. Drugim wskazaniem do zabiegu jest dysfunkcja kończyny utrudniająca poruszanie się.
Przy zmianach zwyrodnieniowych, które nie powodują zmian deformacyjnych w obrębie kończyny, leczenie zachowawcze opiera się na kontroli dolegliwości bólowych. Celem takiego leczenia jest spowolnienie zmian zwyrodnieniowych oraz taka kontrola bólu, aby jak najdłużej pozostać przy leczeniu zachowawczym.
W leczeniu zachowawczym stosuje się:
Choroba zwyrodnieniowa przebiega w cyklach, tzn. okresowo mogą pojawiać się zaostrzenia dolegliwości bólowych, które po określonym czasie ustępują. W przypadku pojawienia się dolegliwości bólowych należy na kilka dni zrobić przerwę od ćwiczeń, wdrożyć leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Po ustąpieniu bólu warto wrócić do regularnej aktywności fizycznej.
Preparaty te zawierają siarczan glukozaminy oraz pewne suplementy, które mają regenerować chrząstkę. Większość z tych preparatów nie ma rejestracji jako leki. Są zarejestrowane jako suplementy diety. Preparaty te nie leczą, gdyż są zwykłymi suplementami diety. Z reguły producenci zalecają przyjmowanie tych preparatów w cyklach po około 2 miesiące. Tymczasem choroba zwyrodnieniowa przebiega w ten sposób, że z reguły dolegliwości bólowe ustępują lub znacznie się zmniejszają mniej więcej po okresie 2 miesięcy. Pacjent przyjmujący te suplementy wiąże poprawę z przyjmowaniem preparatu. Tymczasem dolegliwości bólowe i tak by najprawdopodobniej ustąpiły po tym okresie, niezależnie od przyjmowania tych preparatów.
Są najpopularniejszymi lekami podawanymi w formie zastrzyków dostawowych. Sterydy podane miejscowo do stawu wraz z lekiem znieczulającym mają bardzo dobre działanie przeciwbólowe.
Wskazania: osoby z dużymi zmianami zwyrodnieniowymi, których staw kolanowy jest na tyle zniszczony, że kwalifikuje się do operacji wszczepienia endoprotezy stawu kolanowego.
Celem podania u takich osób sterydu w formie iniekcji dostawowej jest po pierwsze zmniejszenie bólu i stanu zapalnego, a po drugie odciągnięcie w czasie zabiegu wymiany stawu.
Każdy zabieg operacyjny wiąże się z ryzykiem. Dodatkowo proteza ma określoną żywotność. Żywotność ta jest związana z wycieraniem się plastikowego elementu, w którym zachodzi ruch. Osoby młodsze, bardziej ruchliwe szybciej zużyją ten element i z reguły wymagają jego wymiany po 10-12 latach. Po tym czasie, najczęściej pojawia się konieczność wymiany endoprotezy na nową. Każde wszczepienie endoprotezy wiąże się naruszeniem naturalnych struktur kostnych. W związku z tym kolejna endoproteza może mieć gorszy wynik dla pacjenta. Dlatego też należy starać się odciągnąć zabieg w czasie, aby pacjent przeżył na endoprotezie do końca życia, bez konieczności wymiany na kolejną. Iniekcje sterydowe mają bardzo dobre działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Dopóki dają efekt poprawy można je stosować, aby ewentualnie wydłużyć okres, kiedy wszczepienie endoprotezy będzie jedynym rozwiązaniem na poprawę stanu stawu kolanowego pacjenta.
Z reguły zastrzyki trzeba powtarzać co około 6 miesięcy. Iniekcje stosuje się tak długo, jak długo pozostają one skuteczne, czyli eliminują ból.
Preparaty z kwasem hialuronowym poprawiają ślizg w stawie i zmniejszają dolegliwości bólowe. Jednak brak jest rzetelnych badań klinicznych dowodzących ich skuteczności jeśli chodzi o odbudowywanie uszkodzonej chrząstki stawowej u osób starszych lub z rozległymi zmianami zwyrodnieniowymi. Przy silnych bólach można zastosować oba typy iniekcji dostawowych, czyli sterydy w połączeniu z kwasem hialuronowym. U osób z mniejszymi dolegliwościami często wystarczy zastrzyk z preparatem kwasu hialuronowego. Daje on dobre rezultaty: zmniejsza ból i poprawia funkcjonowanie stawu.
Zastrzyki z kolagenem podobnie jak leki doustne, poprawiające funkcjonowanie stawu, mają niewielkie działanie.
Żel bogato płytkowy zawiera bardzo wysoką ilość białek, wytwarzanych przez płytki krwi. Białka te pobudzają procesy regeneracyjne. W tej metodzie wykorzystywana jest własna krew pacjenta. Pobraną krew wiruje się przez kilka minut w sterylnych probówkach, dzięki czemu dochodzi do oddzielenia się osocza, zawierającego wysoką koncentrację płytek krwi, bogatych w czynniki wzrostu. Preparaty te mają działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe, jednak nie wpływają na odbudowę i regenerację chrząstki u osób starszych z rozległymi zmianami zwyrodnieniowymi.
Kinezoterapia to leczenie ruchem w formie rehabilitacji. Rehabilitacja jest świetnym sposobem na poprawienie funkcjonowania stawu, redukcję dolegliwości bólowych, uelastycznienie i wzmocnienie mięśni i co za tym idzie poprawę stabilizacji.
Stosuje się zabiegi zmniejszające reakcje zapalną i ból oraz poprawiające ukrwienie w stawie. Są to: jonoforeza z lekami przeciwzapalnymi, krioterapia, pole magnetyczne, leczenie światłem różnej częstotliwości typu Solux, laser
Wskazaniem do leczenia operacyjnego są: dolegliwości bólowe stawu kolanowego na poziomie 6-8 w skali VAS, trwające powyżej 3 miesięcy, bóle nocne oraz brak ustąpienia tych dolegliwości po leczeniu zachowawczym. W niektórych przypadkach wskazaniem do zabiegu może być deformacja, niestabilność lub ograniczenie ruchomości w stawie. Nie kwalifikują się do leczenia operacyjnego przypadki gdy w badaniu diagnostycznym ujawniono zmiany zwyrodnieniowe, jednak pacjent nie ma objawów choroby.
Leczenie operacyjne będzie uzależnione od wieku i lokalizacji zmian zwyrodnieniowych.
W przypadku zmian zlokalizowanych w przedziale przyśrodkowym stosuje się:
W przypadku zmian zlokalizowanych w przedziale bocznym stosuje się:
W przypadku zmian zlokalizowanych w stawie rzepkowo-udowym stosuje się:
Zabieg wykonuje się w przypadku zmian zwyrodnieniowych w przyśrodkowej (wewnętrznej) części stawu kolanowego. Polega on na przecięciu kości piszczelowej i takim jej ustawieniu, żeby środek obciążenia zaczął padać na część boczną stawu. Dzięki temu odciąża się zniszczoną część stawu, tym samym zmniejszając ból.
Zabieg przeprowadzany jest z użyciem przenośnego rentgena. Lekarz wykonuje cięcie skórne po przyśrodkowej części piszczeli, poniżej linii stawu kolanowego. Długość cięcia wynosi około 10-12 cm. Linię cięcia wyznacza się przy pomocy rentgena. Po specjalnych celownikach lekarz wykonuje przecięcie kości. Następnie od strony przyśrodkowej, czyli wewnętrznej kolana, otwiera klin. Powoduje to przesunięcie się dalszej części piszczeli w kierunku koślawym, czyli na zewnętrzną część kolana. Dochodzi do przesunięcia linii obciążenia kolana ze zniszczonej na zdrową część. Ustawienie i kąt osteotomii lekarz sprawdza śródoperacyjnie przy pomocy rentgena. Następnie osteotomię stabilizuje się przy pomocy płytki. Powstałą szczelinę w kości wypełnia się alternatywnie:
Zabieg kończy zaszycie rany.
Orientacyjny czas zabiegu: około 1 godziny
Typ znieczulenia: znieczulenie podpajęczynówkowe. Jeżeli pacjent nie chce pamiętać zabiegu otrzyma leki nasenne. Jeśli pacjent nie wyraża zgody na znieczulenie podpajęczynówkowe lub, gdy istnieją przeciwwskazania medyczne do zastosowania tego typu znieczulenia, wykonuje się znieczulenie ogólne.
Pobyt w szpitalu: pacjent przychodzi do szpitala w dniu zabiegu. Wszystkie badania oraz konsultacja anestezjologiczna wykonuje się wcześniej. Następnego dnia po operacji, jeśli nie ma żadnych powikłań lekarz wypisuje pacjenta do domu z instruktażem rehabilitacji.
Część chirurgów zleca noszenie ortezy, część nie. Czasem ortezę stosuje się tylko na noc.
W pierwszym tygodniu po operacji:
Na pierwszej wizycie kontrolnej po zabiegu następuje zmiana opatrunku. Lekarz ocenia ranę pooperacyjną.
Na drugiej wizycie kontrolnej zdejmowane są szwy.
Pacjenci, którzy nie odczuwają już bólu odstawiają leki przeciwbólowe. W tym okresie większość pacjentów ma zakres zgięcia 70-90 stopni. Większość pacjentów ma kłopot z pełnym wyprostem, gdyż kolano samoczynnie ustawia się w „pozycji obronnej”, w lekkim zgięciu. Dlatego bardzo ważne jest szybkie wdrożenie ćwiczeń mających pomóc w powrocie do pełnego wyprostu:
U pacjentów mających problem z pełnym wyprostem zaleca się chodzenie przy pomocy dwóch kul nawet do 6 tygodni. Jest to podyktowanie tym, że chodzenie o dwóch kulach pomaga w uzyskaniu pełnego wyprostu. Pacjent mając asekurację chętniej w pełni prostuje nogę. Brak asekuracji w postaci kul może powodować, że pacjent nieświadomie, chcąc oszczędzić operowaną nogę, w czasie chodu nie będzie w pełni prostować nogi. Może to prowadzić do powstania przykurczy i utrwalać nieprawidłowy stereotyp chodu.
Po drugiej wizycie kontrolnej lekarz z reguły zezwala na prowadzenie samochodu.
Pacjent rozpoczyna rehabilitację 3 razy w tygodniu po 2 godziny z pomocą rehabilitanta. Dodatkowo powinien codziennie samodzielnie ćwiczyć w domu około 1-1,5 godziny. Pacjent powinien zrozumieć, że główną pracę nad odzyskaniem sprawności powinien wykonać on sam. Rehabilitant pomaga mu w tym, zlecone zabiegi fizykoterapii pomagają zniwelować skutki uboczne operacji, jednak najważniejsza jest własna praca pacjenta nad odzyskaniem sprawności. Im większe jest zaangażowanie pacjenta w rehabilitację, tym osiąga on lepsze wyniki i szybciej dochodzi do pełnej sprawności.
Cel kinezoterapii na 6 tygodni po operacji: uzyskanie zgięcia 90-130 stopni, pełnego wyprostu oraz odzyskanie kontroli mięśniowej w kolanie, czyli doprowadzenie do stanu, w którym pacjent samodzielnie, siłą swoich mięśni może zginać i prostować kolano. U pacjentów mających zakres zgięcia 90-110 stopni oraz dobrą kontrolę mięśniową zaleca się jak najszybsze wdrożenie jazdy na rowerze stacjonarnym – 3 razy dziennie. Na początku po 3 minuty, po czym stopniowo czas jazdy należy wydłużać według następującego harmonogramu: 3, 5, 7, 10, 15, 20 minut, nawet do godziny. Najlepiej jeśli pacjent rano i wieczorem jeździ nieco krócej (10-15 minut), a trzeci raz dłużej. Na początku należy jeździć bez obciążenia, po dojściu do 20 minut najdłuższej jazdy, pacjent może zacząć stopniowo zwiększać obciążenie. Im pacjent więcej ćwiczy, tym proces powrotu do sprawności jest szybszy.
Wykonuje się kontrolne badanie rentgenowskie. Na wizycie lekarz ortopeda ocenia siłę mięśniową i wyprost. Jeżeli w rentgenie występują cechy zrostu kostnego, pacjent ma dobrą siłę mięśniową i pełen wyprost może odstawić 1 kulę. Ci pacjenci, u których nie występuje zrost kostny zmuszeni są kontynuować używanie dwóch kul i odciążać operowaną nogę.
Na ogół w tym okresie zakres zgięcia dochodzi do 130 stopni. Pacjenci, którzy są w stanie w tym okresie jeździć na rowerze stacjonarnym 20-40 minut z obciążeniem, mogą zacząć trening interwałowy. Polega on na tym, że pacjent jeździ na zmianę z maksymalnym możliwym dla siebie obciążeniem przez około 30 – 60 sekund. Następnie 2-5 minut bez obciążenia lub z małym obciążeniem w celu relaksacji mięśni. Taki rodzaj treningu pozwala wzmocnić siłę mięśniową.
Rehabilitacja z rehabilitantem – 3 razy w tygodniu:
Na wizycie kontrolnej wykonuje się rentgen. Lekarz ocenia zrost kostny i siłę mięśniową. W większości przypadków pacjenci nie wymagają użycia kul.
Jeśli pacjent dobrze sam ćwiczy w domu częstotliwość rehabilitacji z rehabilitantem zmniejsza się do 1-2 razy w tygodniu. Pacjent dostaje od rehabilitanta instruktaż ćwiczeń, które następnie sam wykonuje w domu.
Na wizycie kontrolnej wykonuje się rentgen. Lekarz ocenia zrost kostny. W zależności od rezultatów program rehabilitacyjny jest modyfikowany. W tym okresie większość pacjentów jest już w stanie rozpocząć normalne funkcjonowanie.
Pracownicy biurowi są zdolni wrócić do pracy 3-4 miesiące po zabiegu. Pracownicy fizyczni wracają do pracy 6-9 miesięcy po zabiegu.
Operację tę wykonuje się w przypadku zmian zwyrodnieniowych w bocznej części stawu kolanowego.
Zabieg przeprowadzany jest z użyciem przenośnego rentgena. Lekarz wykonuje cięcie skórne na bocznej części uda, powyżej kłykci. Długość cięcia wynosi około 10-12 cm. Następnie przy pomocy rentgena wyznacza linię cięcia. Po specjalnych celownikach wykonuje przecięcie kości udowej. Następnie od strony bocznej otwiera klin. Powoduje to przesunięcie się dalszej części kolana i piszczeli w kierunku szpotawym, czyli do wewnątrz. Dzięki temu uzyskuje się przesunięcie linii obciążenia kolana ze zniszczonej na zdrową część. Ustawienie i kąt osteotomii lekarz sprawdza śródoperacyjnie przy pomocy rentgena. Następnie osteotomię stabilizuje przy pomocy płytki. Powstałą szczelinę w kości wypełnia się alternatywnie:
Zabieg kończy zaszycie rany.
Orientacyjny czas zabiegu: około 1 godziny
Typ znieczulenia: znieczulenie podpajęczynówkowe. Jeżeli pacjent nie chce pamiętać zabiegu otrzyma leki nasenne. Jeśli pacjent nie wyraża zgody na znieczulenie podpajęczynówkowe lub, gdy istnieją przeciwwskazania medyczne do zastosowania tego typu znieczulenia, wykonuje się znieczulenie ogólne.
Pobyt w szpitalu: pacjent przychodzi do szpitala w dniu zabiegu. Wszystkie badania oraz konsultacja anestezjologiczna wykonywane są wcześniej. Następnego dnia po operacji, jeśli nie ma żadnych powikłań pacjent jest wypisywany do domu z instruktażem rehabilitacji.
Część chirurgów zleca noszenie ortezy, część nie. Czasem ortezę stosuje się tylko na noc.
W pierwszym tygodniu po operacji:
Na pierwszej wizycie kontrolnej po zabiegu zmienia się opatrunek, lekarz ocenia ranę pooperacyjną.
Na drugiej wizycie kontrolnej zdejmowane są szwy. Pacjenci, którzy nie odczuwają już bólu odstawiają leki przeciwbólowe. W tym okresie większość pacjentów ma zakres zgięcia 70-90 stopni. Większość pacjentów ma kłopot z pełnym wyprostem, gdyż kolano samoczynnie ustawia się w „pozycji obronnej” w lekkim zgięciu. Dlatego bardzo ważne jest szybkie wdrożenie ćwiczeń mających pomóc w powrocie do pełnego wyprostu:
U pacjentów mających problem z pełnym wyprostem zaleca się chodzenie przy pomocy dwóch kul nawet do 6 tygodni. Jest to podyktowanie tym, że chodzenie o dwóch kulach pomaga w uzyskaniu pełnego wyprostu. Pacjent mając asekurację chętniej w pełni prostuje nogę. Brak asekuracji w postaci kul może powodować, że pacjent nieświadomie, chcąc oszczędzić operowaną nogę, w czasie chodu nie będzie w pełni prostować nogi. Może to prowadzić do powstania przykurczy i utrwalać nieprawidłowy stereotyp chodu.
Po drugiej wizycie kontrolnej lekarz z reguły zezwala na prowadzenie samochodu.
Pacjent rozpoczyna rehabilitację 3 razy w tygodniu po 2 godziny z pomocą rehabilitanta. Dodatkowo powinien codziennie samodzielnie ćwiczyć w domu około 1-1,5 godziny. Pacjent powinien zrozumieć, że główną pracę nad odzyskaniem sprawności powinien wykonać on sam. Rehabilitant pomaga mu w tym, zlecone zabiegi fizykoterapii pomagają zniwelować skutki uboczne operacji, jednak najważniejsza jest własna praca pacjenta nad odzyskaniem sprawności. Im większe jest zaangażowanie pacjenta w rehabilitację, tym osiąga on lepsze wyniki i szybciej dochodzi do pełnej sprawności.
Cel kinezoterapii na 6 tygodni po operacji: uzyskanie zgięcia 90-130 stopni, pełnego wyprostu oraz odzyskanie kontroli mięśniowej w kolanie, czyli doprowadzenie do sytuacji, w której pacjent samodzielnie, siłą swoich mięśni może zginać i prostować kolano.
U pacjentów mających zakres zgięcia 90 -110 stopni oraz dobrą kontrolę mięśniową zaleca się jak najszybsze wdrożenie jazdy na rowerze stacjonarnym – 3 razy dziennie. Na początku po 3 minuty, po czym stopniowo czas jazdy należy wydłużać według następującego harmonogramu: 3, 5, 7, 10, 15, 20 minut, nawet do godziny. Najlepiej jeśli pacjent rano i wieczorem jeździ nieco krócej (10-15 minut), a trzeci raz dłużej. Na początku należy jeździć bez obciążenia, po dojściu do 20 minut najdłuższej jazdy, pacjent może zacząć stopniowo zwiększać obciążenie. Im pacjent więcej ćwiczy, tym proces powrotu do sprawności jest szybszy.
Wykonuje się kontrolny rentgen. Na wizycie lekarz ortopeda ocenia siłę mięśniową i wyprost. Jeżeli w rentgenie występują cechy zrostu kostnego, pacjent ma dobrą siłę mięśniową i pełen wyprost, może odstawić 1 kulę. Ci pacjenci, u których nie występuje zrost kostny zmuszeni są kontynuować używanie dwóch kul i odciążać operowaną nogę.
Na ogół w tym okresie zakres zgięcia dochodzi do 130 stopni. Pacjenci, którzy są w stanie w tym okresie jeździć na rowerze stacjonarnym 20-40 minut z obciążeniem mogą zacząć trening interwałowy. Polega on na tym, że pacjent jeździ na zmianę z maksymalnym możliwym dla siebie obciążeniem przez około 30 – 60 sekund. Następnie 2-5 minut bez obciążenia lub z małym obciążeniem w celu relaksacji mięśni. Taki rodzaj treningu pozwala wzmocnić siłę mięśniową.
Rehabilitacja z rehabilitantem – 3 razy w tygodniu:
W tym okresie większość pacjentów ma odstawione kule. Na wizycie kontrolnej wykonuje się rentgen. Lekarz ocenia zrost kostny i siłę mięśniową. W większości przypadków pacjenci nie wymagają użycia kul.
Jeśli pacjent dobrze sam ćwiczy w domu częstotliwość rehabilitacji z rehabilitantem jest zmniejszana do 1- 2 razy w tygodniu. Pacjent dostaje od rehabilitanta instruktaż ćwiczeń, które następnie sam wykonuje w domu.
Na wizycie kontrolnej wykonuje się rentgen, lekarz ocenia zrost kostny. W zależności od rezultatów modyfikowany jest program rehabilitacyjny. W tym okresie większość pacjentów jest już w stanie rozpocząć normalne funkcjonowanie.
Pracownicy biurowi są zdolni wrócić do pracy 3-4 miesiące po zabiegu. Pracownicy fizyczni wracają do pracy 6-9 miesiące po zabiegu.
Guzowatość piszczeli to wypukłe miejsce pod rzepką, na kości piszczelowej, do którego przyczepione jest więzadło właściwe rzepki. Więzadło właściwe rzepki to główne więzadło przenoszące działanie wyprostne mięśnia czworogłowego za pomocą rzepki. U osób o nieprawidłowej budowie anatomicznej przyczep więzadła właściwego rzepki jest za bardzo przysunięty do boku. To powoduje, że przy ruchu zgięcia i prostowania rzepka jest ściągana do boku. Wtedy przy długotrwałym, nieprawidłowym położeniu rzepki dochodzi do zmian zwyrodnieniowych w stawie rzepkowo-udowym.
Operację medializacji guzowatości piszczeli wykonuje się w przypadku, gdy zaburzony jest wskaźnik położenia centralnej części bruzdy międzykłykciowej i więzadła właściwego rzepki względem siebie. Wskaźnik ten nosi nazwę TT-TG. Jego prawidłowa wartość powinna wynosić około 12 mm. Przy wskaźniku powyżej 20 mm, w wypadku objawów zwichnięcia lub podwichnięcia, istnieją wskazania do zabiegu przesunięcia guzowatości piszczeli do przyśrodka. Zabieg polega na niepełnym odcięciu części kostnej guzowatości piszczeli, następnie przysunięciu jej do przyśrodka i zespoleniu w nowym miejscu dwiema śrubami. Ten zabieg, przy prawidłowych wskazaniach, daje bardzo dobre rezultaty, rzepka naprowadzana jest na prawidłowe tory, a przy okazji oddala się od bloczka kości udowej. Powoduje to zmniejszenie bólu w stawie rzepkowo udowym.
Zabieg wykonuje się w opasce Esmarcha, która zaciska kończynę powyżej kolana blokując dopływ krwi do kończyny. Dzięki temu w trakcie zabiegu nie ma tak dużej utraty krwi. Po skończonym zabiegu chirurg zdejmuje opaskę i krew ponownie zaczyna dopływać do operowanej kończyny.
Pacjent po operacji ma założoną ortezę na 6 tygodni. Do pierwszej wizyty kontrolnej, która ma miejsce 7 dni po zabiegu, orteza jest utrzymywana w pełnym wyproście. Przez następne 5 tygodni (czyli do 6 tygodni po operacji) orteza ma ustawiony zakres ruchu 0-30 stopni.
Orientacyjny czas zabiegu: 1h-1.30 h
Typ znieczulenia: najczęściej – znieczulenie podpajęczynówkowe. Na życzenie pacjenta można podać leki nasenne. Jeśli pacjent nie wyraża zgody na znieczulenie podpajęczynówkowe lub, gdy istnieją przeciwwskazania medyczne do zastosowania tego typu znieczulenia, wykonuje się znieczulenie ogólne dotchawicze.
W trakcie wykonywania zabiegu na ogół wykonuje się śródoperacyjne badanie radiologiczne, dlatego też kobiety, które mają mieć przeprowadzony powyższy zabieg powinny sprawdzić czy nie są w ciąży.
Pobyt w szpitalu: pacjent przychodzi do szpitala w dniu zabiegu. Wszystkie badania oraz konsultację anestezjologiczną wykonuje się wcześniej. Następnego dnia po operacji, jeśli nie ma żadnych powikłań, chirurg usuwa dreny i wypisuje pacjenta do domu wraz z instruktażem ćwiczeń.
Po tej operacji w niektórych przypadkach może pojawić się obrzęk kolana. Jeżeli jest on bardzo duży i powoduje ból nieustępujący po lekach przeciwbólowych może to oznaczać, że kolano wymaga punkcji. U niektórych pacjentów pojawia się ból w tylnej okolicy uda. Mogą pojawić się również „siniaki” w tylnej okolicy uda schodzące na podudzie. Jest to normalne zjawisko spowodowane krwawieniem z miejsca pobrania przeszczepu.
Druga wizyta kontrolna, zdjęcie szwów, pacjent dostaje skierowanie na rehabilitację
BARDZO WAŻNE!
Po tym zabiegu nie wolno czynnie, czyli napinając mięśnie, zginać kolana, powyżej zakresu 30 stopni. Dozwolone są ruchy bierne, czyli takie przy których nie jest używany ani mięsień czworogłowy, ani pozostałe mięśnie biorące udział w zginaniu kolana. Takie ruchy bierne może wykonywać specjalna maszyna – szyna CPM. Zgina ona kolano za pacjenta. Szynę CPM warto wypożyczyć na 2-4 tygodnie, ponieważ ćwiczenia na tej maszynie przyspieszają i usprawniają rehabilitację.
W początkowym okresie zakres ruchu na szynie powinien wynosić 0-40. stopni. Z czasem można stopniowo zwiększać zakres ruchu. Ćwiczenia na szynie CPM należy wykonywać bez ortezy, kilka razy dziennie, tak długo jak to możliwe. Po zakończonych ćwiczeniach pacjent powinien z powrotem założyć ortezę.
Częstotliwość rehabilitacji: 2-3 razy w tygodniu
FIZYKOTERAPIA:
KINEZOTERAPIA:
Trzecia wizyta kontrolna. Lekarz ocenia obrzęk, stan kolana, jego funkcję i zleca dalszą rehabilitację. Na ogół w tym okresie odblokowuje się też ortezę. Od 6 do 8 tygodnia po operacji zaleca się stopniowe wdrażanie ruchu z ograniczeniem pełnego zgięcia.
Częstotliwość rehabilitacji 3 razy w tygodniu
FIZYKOTERAPIA:
KINEZOTERAPIA:
Czwarta wizyta kontrolna. Lekarz ocenia zakres ruchu, stopień zaników mięśniowych oraz dolegliwości bólowe i ogólną funkcję stawu.
Jeśli nie ma przeciwwskazań rehabilitacja po 12 tygodniu może zostać zmniejszona do 1-2 razy w tygodniu.
FIZYKOTERAPIA:
KINEZOTERAPIA:
Piąta wizyta kontrolna. Lekarz ocenia zakres ruchu, stopień zaników mięśniowych oraz dolegliwości bólowe i ogólną funkcję stawu. W tym okresie u większości pacjentów przy prawidłowo prowadzonej rehabilitacji kolano zazwyczaj osiąga pełną funkcjonalność i nadaje się do użytkowania w zakresie czynności dania codziennego.
Pacjent może stopniowo wracać do aktywności sportowej. Jednakże trening sportowy należy zmodyfikować, ponieważ pacjent powinien unikać ćwiczeń wymuszających statyczną pozycję narciarską. Nie wskazane są też ćwiczenia nadmiernie obciążające staw rzepkowo-udowy.
Powrót do normalnej aktywności: 4-6 miesiąc od operacji. Pracownicy wykonujący lekką pracę fizyczną mogą wrócić do pracy po 2-3 miesiącach. Osoby wykonujące ciężką pracę fizyczną mogą wrócić do pracy po 4-6 miesiącach. Jazda samochodem jest dozwolona po okresie około 6-8 tygodni po operacji.
Zabieg wykonuje się w przypadku zmian zwyrodnieniowych w przyśrodkowej (wewnętrznej części stawu kolanowego). Polega on na wycięciu zniszczonej części stawu i zastąpieniu jej metalowym odpowiednikiem. Zabieg wykonywany jest w niedokrwieniu, to znaczy, że na czas zabiegu do nogi nie dopływa krew. Cięcie znajduje się po przyśrodkowej części stawu, jego długość wynosi około 12-14 cm. Następnie chirurg ortopeda usuwa chrząstkę z kłykcia przyśrodkowego kości udowej i piszczelowej. Usuwa łąkotkę przyśrodkową. W ten sposób kość przygotowywana jest pod kształt endoprotezy. Zdecydowana większość protezy jest mocowana na cemencie kostnym, czyli polimetakrylanie metylu. Jest to polimer podobny do tego używanego w stomatologii. Na cemencie mocowane są metalowe części w kształcie wyciętych kłykci: piszczelowego i udowego. Zastępują one usunięte wcześniej powierzchnie chrzęstne. Pomiędzy te metalowe części chirurg ortopeda wkłada plastikową wkładkę. W niektórych typach protezy jest ona na stałe mocowana do metalowej części piszczeli, w niektórych typach endoprotez jest ona włożona luźno.
Operację kończy zaszycie rany.
Orientacyjny czas zabiegu: około 1 godziny
Typ znieczulenia: znieczulenie podpajęczynówkowe. Jeżeli pacjent nie chce pamiętać zabiegu otrzyma leki nasenne. Jeśli pacjent nie wyraża zgody na znieczulenie podpajęczynówkowe lub, gdy istnieją przeciwwskazania medyczne do zastosowania tego typu znieczulenia, wykonuje się znieczulenie ogólne.
Pobyt w szpitalu: pacjent przychodzi do szpitala w dniu zabiegu. Wszystkie badania oraz konsultację anestezjologiczną wykonuje się wcześniej. Następnego dnia po operacji, jeśli nie ma żadnych powikłań lekarz wypisuje pacjenta do domu z instruktażem rehabilitacji. Mniej mobilni pacjenci są usprawniani w szpitalu przez 2-3 dni (nauka chodu o kulach, schodzenia i wchodzenia po schodach, itp).
Część pacjentów obawia się, że proteza „musi się wrosnąć w kość”. Jest to błędne przekonanie – PROTEZA NIE MUSI SIĘ WRASTAĆ, gdyż jest zamocowana do kości przy pomocy specjalnego cementu kostnego. NA OPEROWANĄ NOGĘ MOŻNA NORMALNIE STAWAĆ.
W pierwszym tygodniu po operacji:
Na pierwszej wizycie kontrolnej po zabiegu zmieniany jest opatrunek, lekarz ocenia ranę pooperacyjną.
Na drugiej wizycie kontrolnej zdejmowane są szwy. Pacjenci, którzy nie odczuwają już bólu odstawiają leki przeciwbólowe. W tym okresie większość pacjentów ma zakres zgięcia 70-90 stopni. Większość pacjentów ma kłopot z pełnym wyprostem, gdyż kolano samoczynnie ustawia się w „pozycji obronnej” w lekkim zgięciu. Dlatego bardzo ważne jest szybkie wdrożenie ćwiczeń mających pomóc w powrocie do pełnego wyprostu:
U pacjentów mających problem z pełnym wyprostem zaleca się chodzenie przy pomocy dwóch kul nawet do 6 tygodni. Jest to podyktowanie tym, że chodzenie o dwóch kulach pomaga w uzyskaniu pełnego wyprostu. Pacjent mając asekurację chętniej w pełni prostuje nogę. Brak asekuracji w postaci kul może powodować, że pacjent nieświadomie, chcąc oszczędzić operowaną nogę, w czasie chodu nie będzie w pełni prostować nogi. Może to prowadzić do powstania przykurczy i utrwalać nieprawidłowy stereotyp chodu.
Po drugiej wizycie kontrolnej lekarz z reguły zezwala na prowadzenie samochodu.
Pacjent rozpoczyna rehabilitację 3 razy w tygodniu po 2 godziny z pomocą rehabilitanta. Dodatkowo powinien codziennie samodzielnie ćwiczyć w domu około 1-1,5 godziny. Pacjent powinien zrozumieć, że główną pracę nad odzyskaniem sprawności powinien wykonać on sam. Rehabilitant pomaga mu w tym, zlecone zabiegi fizykoterapii pomagają zniwelować skutki uboczne operacji, jednak najważniejsza jest własna praca pacjenta nad odzyskaniem sprawności. W związku z tym im większe jest zaangażowanie pacjenta w rehabilitację, tym osiąga on lepsze wyniki i szybciej dochodzi do pełnej sprawności.
Cel kinezoterapii na 6 tygodni po operacji: uzyskanie zgięcia 90-130 stopni, pełnego wyprostu oraz odzyskanie kontroli mięśniowej w kolanie, czyli doprowadzenie do sytuacji, w której pacjent samodzielnie, siłą swoich mięśni może zginać i prostować kolano.
U pacjentów mających zakres zgięcia 90 – 110 stopni oraz dobrą kontrolę mięśniową zaleca się jak najszybsze wdrożenie jazdy na rowerze stacjonarnym – 3 razy dziennie. Na początku po 3 minuty, po czym stopniowo czas jazdy należy wydłużać według następującego harmonogramu: 3, 5, 7, 10, 15, 20 minut, nawet do godziny. Najlepiej jeśli pacjent rano i wieczorem jeździ nieco krócej (10-15 minut), a trzeci raz dłużej. Na początku należy jeździć bez obciążenia, po dojściu do 20 minut najdłuższej jazdy, pacjent może zacząć stopniowo zwiększać obciążenie. Im pacjent więcej ćwiczy tym proces powrotu do sprawności jest szybszy.
Kolejna kontrola pooperacyjna jest zlecana 2 i 6 miesięcy po operacji. W tym okresie większość pacjentów ma wydolny chód bez kul.
Kolejne kontrole oceniające zużycie wkładki plastikowej, powinny się odbyć 5, 8 i 10 lat po zabiegu. Po okresie dziesięciu lat zalecane jest wykonywanie kontroli raz do roku, aby wychwycić graniczne zużycie wkładki plastikowej. Jeżeli dochodzi do jej zużycia lekarz proponuje zabieg wymiany tej wkładki. Jest to nieporównywalnie mniejszy zabieg w porównaniu do pierwotnej operacji. W przypadku nadmiernego wytarcia wkładki powodującego uszkodzenie elementów metalowych wymagany jest zabieg rewizyjny całkowitej wymiany stawu.
Pracownicy biurowi są zdolni wrócić do pracy 2 miesiące po zabiegu. Pracownicy wykonujący lekką pracę fizyczną są zdolni wrócić do pracy 4-6 miesięcy po zabiegu.
Zabieg wykonuje się w przypadku zmian zwyrodnieniowych w przyśrodkowej (wewnętrznej części stawu kolanowego). Polega on na wycięciu zniszczonej części stawu i zastąpieniu jej metalowym odpowiednikiem. Zabieg wykonywany jest w niedokrwieniu, to znaczy, że na czas zabiegu do nogi nie dopływa krew. Cięcie przeprowadza się na środku stawu. Jego długość wynosi około 10-20 cm. Następnie chirurg ortopeda usuwa chrząstkę z kości udowej i piszczelowej. Usuwa też łąkotkę przyśrodkową i boczną. Kość przygotowywana jest pod kształt endoprotezy. Zdecydowana większość protezy jest mocowana na cemencie kostnym, czyli polimetakrylanie metylu. Jest to podobny polimer jak ten używany w stomatologii. Na cemencie mocowane są metalowe części w kształcie wyciętych kłykci piszczelowego i udowego, zastępujące powierzchnie chrzęstne. Pomiędzy te metalowe części chirurg ortopeda wkłada wkładkę plastikową. W niektórych typach protez jest ona na stałe mocowana do metalowej części piszczeli, w innych typach endoprotez może ona wykonywać pewien ruch. Część chirurgów zakłada również na rzepkę plastikowy element.
Operację kończy zaszycie rany.
Orientacyjny czas zabiegu: około 1 godziny
Typ znieczulenia: znieczulenie podpajęczynówkowe. Jeżeli pacjent nie chce pamiętać zabiegu otrzyma leki nasenne. Jeśli pacjent nie wyraża zgody na znieczulenie podpajęczynówkowe lub, gdy istnieją przeciwwskazania medyczne do zastosowania tego typu znieczulenia, wykonuje się znieczulenie ogólne.
Pobyt w szpitalu: pacjent przychodzi do szpitala w dniu zabiegu. Wszystkie badania oraz konsultacja anestezjologiczna wykonuje się wcześniej. Następnego dnia po operacji, pacjent jest pionizowany i uczy się chodzić. Po 3-4 dniach rehabilitacji na oddziale pacjent jest wypisywany do domu. Pacjent przy wypisie do domu jest w stanie samodzielnie się poruszać przy pomocy kul. Może sam wstać z łóżka, usiąść i wstać z krzesła, wejść po schodach i samodzielnie korzystać z toalety.
Część pacjentów obawia się, że proteza „musi się wrosnąć w kość”. Jest to błędne przekonanie – PROTEZA NIE MUSI SIĘ WRASTAĆ, gdyż jest zamocowana do kości przy pomocy specjalnego cementu kostnego. NA OPEROWANĄ NOGĘ MOŻNA NORMALNIE STAWAĆ.
W pierwszym tygodniu po operacji:
Na pierwszej wizycie kontrolnej po zabiegu zmieniany jest opatrunek, lekarz ocenia ranę pooperacyjną.
Na drugiej wizycie kontrolnej zdejmowane są szwy. Pacjenci, którzy nie odczuwają już bólu odstawiają leki przeciwbólowe. W tym okresie większość pacjentów ma zakres zgięcia 70-90 stopni. Większość pacjentów ma kłopot z pełnym wyprostem, ponieważ kolano samoczynnie ustawia się w „pozycji obronnej” w lekkim zgięciu. W związku z tym bardzo ważne jest szybkie wdrożenie ćwiczeń mających pomóc w powrocie do pełnego wyprostu:
U pacjentów mających problem z pełnym wyprostem zaleca się chodzenie przy pomocy dwóch kul nawet do 6 tygodni. Jest to podyktowanie tym, że chodzenie o dwóch kulach pomaga w uzyskaniu pełnego wyprostu. Pacjent mając asekurację chętniej w pełni prostuje nogę. Brak asekuracji w postaci kul może powodować, że pacjent nieświadomie, chcąc oszczędzić operowaną nogę, w czasie chodu nie będzie w pełni prostować nogi. Może to prowadzić do powstania przykurczy i utrwalać nieprawidłowy stereotyp chodu.
Po drugiej wizycie kontrolnej lekarz z reguły zezwala na prowadzenie samochodu.
Pacjent rozpoczyna rehabilitację 3 razy w tygodniu po 2 godziny z pomocą rehabilitanta. Dodatkowo powinien codziennie samodzielnie ćwiczyć w domu około 1-1,5 godziny. Pacjent powinien zrozumieć, że główną pracę nad odzyskaniem sprawności powinien wykonać on sam. Rehabilitant pomaga mu w tym, zlecone zabiegi fizykoterapii pomagają zniwelować skutki uboczne operacji, jednak najważniejsza jest własna praca pacjenta nad odzyskaniem sprawności. W związku z tym im większe jest zaangażowanie pacjenta w rehabilitację, tym osiąga on lepsze wyniki i szybciej dochodzi do pełnej sprawności.
Cel kinezoterapii na 6 tygodni po operacji: uzyskanie zgięcia 90-130 stopni, pełnego wyprostu oraz odzyskanie kontroli mięśniowej w kolanie, czyli doprowadzenie do sytuacji, w której pacjent samodzielnie, siłą swoich mięśni może zginać i prostować kolano.
U pacjentów mających zakres zgięcia 90 -110 stopni oraz dobrą kontrolę mięśniową zaleca się jak najszybsze wdrożenie jazdy na rowerze stacjonarnym – 3 razy dziennie. Na początku po 3 minuty, po czym stopniowo czas jazdy należy wydłużać według następującego harmonogramu: 3, 5, 7, 10, 15, 20 minut, nawet do godziny. Najlepiej jeśli pacjent rano i wieczorem jeździ nieco krócej (10-15 minut), a trzeci raz dłużej. Na początku należy jeździć bez obciążenia. Po dojściu do 20 minut najdłuższej jazdy, pacjent może zacząć stopniowo zwiększać obciążenie. Im pacjent więcej ćwiczy, tym proces powrotu do sprawności jest szybszy.
Kolejna kontrola pooperacyjna jest zlecana w 2 i 6 miesiącu po operacji. W tym okresie większość pacjentów ma wydolny chód bez kul.
Ze względu na możliwość zużycia się wkładki plastikowej następne kontrole powinny się odbyć 5, 8 i 10 lat po zabiegu. Po dziesięciu latach zaleca się wykonanie kontroli raz do roku, aby wychwycić graniczne zużycie wkładki plastikowej. Jeżeli dochodzi do jej zużycia lekarz proponuje zabieg wymiany tej wkładki. Jest to zdecydowanie mniejszy zabieg w porównaniu do pierwotnej operacji. W przypadku nadmiernego wytarcia wkładki, powodującego uszkodzenie elementów metalowych, wymagany jest zabieg rewizyjny całkowitej wymiany stawu.
UWAGA PO ZABIEGU WSZCZEPIENIA ENDOPROTEZY:
Pracownicy biurowi z reguły wracają do pracy 2-4 miesiące po zabiegu. Pracownicy wykonujący lekką pracę fizyczną wracają do pracy 6-9 miesięcy po zabiegu.
Autor: Rafał Mikusek – ortopeda traumatolog
Obserwuj moje media społecznościowe
© 2024 ortopediainfo.pl
Designed & developed by Pikus.IT